Sam termin osteochondroza pochodzi od dwóch słów: osteo - kość i chondrue - chrząstka. Mówiąc najprościej, jest to kostnienie chrząstki. Chociaż ta interpretacja jest zasadniczo błędna. Niektórzy w swoich urojeniach idą jeszcze dalej i są przekonani, że osteochondroza to odkładanie się soli w stawach. Co więcej, to sól kuchenna jest podobno spożywana w dużych ilościach na żywność.
Patogeneza
W rzeczywistości wszystko dzieje się trochę inaczej. I mocniej. A sól kuchenna, jeśli odgrywa jakąkolwiek rolę w występowaniu osteochondrozy, jest bardzo pośrednia. Osteochondroza polega na zwyrodnieniu i zwyrodnieniu chrząstki stawowej. Nie jest to niezależna choroba, ale proces patologiczny, który można zauważyć prawie wszędzie tam, gdzie występuje tkanka chrzęstna łączna.
Mimo to osteochondroza w przytłaczającym przypadku wpływa na kręgosłup. Dlaczego? Faktem jest, że między kręgami znajduje się rodzaj podkładek - krążków międzykręgowych (międzykręgowych). Fizjologiczna rola tych krążków polega na amortyzowaniu i ochronie trzonów kręgów przed przedwczesnym zużyciem na skutek naprężeń mechanicznych. Dysk składa się z wewnętrznego płynnego jądra miażdżystego otoczonego pierścieniem włóknistym oraz górnej i dolnej płytki końcowej.
Dysk podlega ogromnym obciążeniom mechanicznym, co prowadzi do trwałego uszkodzenia jego struktur na poziomie komórkowym. U ludzi te procesy są zbyt wyraźne - to nasza zapłata za chodzenie w pozycji wyprostowanej. Aby dysk nie został całkowicie „wymazany", musi on stale się regenerować, czyli odbudowywać sam siebie. O prawidłowej budowie krążka międzykręgowego decyduje równowaga procesów uszkodzenia-regeneracji. Innym ciekawym szczegółem jest to, że dostarczanie krwi i składników odżywczych do krążków międzykręgowych odbywa się nie przez naczynia krwionośne zarośnięte w dzieciństwie, ale rozproszone z tkanki kostnej trzonów kręgów. Znowu zapłata za możliwość poruszania się na dwóch kończynach, a nie na czterech.
Z tego powodu krążki międzykręgowe łatwo ulegają uszkodzeniom anatomiczno-fizjologicznym. Każdy negatywny proces w organizmie prowadzi do zachwiania równowagi w równowadze uszkodzenia i regeneracji oraz do rozwoju dystrofii i zwyrodnienia dysków. Wadliwa strukturalnie tarcza nie jest już w stanie wytrzymać odpowiedniego obciążenia mechanicznego. Pod nadmiernym naciskiem ze strony leżących powyżej kręgów krążki przemieszczają się w różnych kierunkach, zwykle na boki i do tyłu. Ten proces nazywa się przepukliną dysku.
Tkanka kostna kręgów, która utraciła wyściółkę chrzęstną, również ulega zużyciu mechanicznemu. Z powodu ciągłego urazu na przedniej powierzchni krawędzi trzonów kręgowych powstają patologiczne narośla kostne - osteofity. Rozwija się spondyloza. Na skutek zwyrodnienia i przemieszczenia krążka międzykręgowego zmniejszają się przestrzenie międzykręgowe, kanał kręgowy zwęża się, a korzenie nerwów rdzeniowych w tzw. otworach otworowych zostają naruszone.
Powoduje
Przyczyny lub czynniki etiologiczne osteochondrozy są różnorodne. Mogą być zarówno lokalne, to znaczy ze względu na patologię samego kręgosłupa, jak i ogólne zaburzenia na poziomie organizmu. Każdą patologię prowadzącą do naruszenia struktury kręgosłupa lub zaburzeń metabolicznych można uznać za przyczynę osteochondrozy. W związku z tym istnieją:
- Zmiany w konfiguracji kręgosłupa (skolioza, patologiczna lordoza lub kifoza).
- Inne wady narządu ruchu to płaskostopie, wąska obręcz barkowa, anomalie w budowie miednicy.
- Uraz kręgosłupa.
- Słaba odporność.
- Zaburzenia metaboliczne - osteoporoza, otyłość, cukrzyca, choroby tarczycy.
- Choroby układu sercowo-naczyniowego - miażdżyca, nadciśnienie.
- Zaburzenia trawienia prowadzące do niedostatecznego wchłaniania składników odżywczych z przewodu pokarmowego.
- Dziedziczność.
Należy zauważyć, że powyższe stany patologiczne niekoniecznie prowadzą do osteochondrozy. Wymaga to stałej ekspozycji na pewne czynniki predysponujące - hipotermię, niedożywienie, siedzący tryb życia lub przeciwnie, nadmierny wysiłek fizyczny.
Objawy
Sama osteochondroza jest procesem bezobjawowym. A jednocześnie oznaki zwyrodnienia krążka międzykręgowego są zróżnicowane. Jak to? Faktem jest, że kliniczne objawy osteochondrozy opierają się na jej powikłaniach - przepuklinach dyskowych, spondylozie, rwie kulszowej, zwężeniu kanału kręgowego.
Ponadto klinika jest bardzo zróżnicowana w zależności od dominującej lokalizacji procesu w odcinku szyjnym, piersiowym lub lędźwiowo-krzyżowym. Najczęściej dotyczy to ostatniej sekcji, ponieważ to dolna część pleców przyjmuje maksymalną aktywność fizyczną. Oznaki osteochondrozy okolicy lędźwiowo-krzyżowej:
- Ból (lumbodynia, lumbago, rwa kulszowa).
- Ograniczenie ruchu w dolnej części pleców i kończynach dolnych (chromanie przestankowe).
- Tutaj zaburzenia wrażliwości typu parestezji - drętwienie, pieczenie, pełzanie.
- Patologiczne napięcie mięśni lędźwiowych.
- W przypadku braku leczenia zaburzenia funkcji narządów miednicy.
Osteochondroza szyjna jest obserwowana nieco rzadziej niż lędźwiowo-krzyżowa. Jednak ta patologia jest również dość powszechna. Oprócz typowych objawów bólu (ból szyjny), zmniejszonej wrażliwości i ruchów kończyn górnych, osteochondroza szyjna spowodowana upośledzeniem dopływu krwi do mózgu ma swoje własne cechy. Te cechy przejawiają się:
- Bezsenność.
- Ból głowy, zawroty głowy.
- Okresowe nudności.
- Ogólne osłabienie, szybka męczliwość.
- Wahania ciśnienia krwi.
- Czasami ból zęba.
- Reakcje behawioralne w postaci płaczu, drażliwości.
Region klatki piersiowej z osteochondrozą jest dotknięty stosunkowo rzadko. Pacjenci w tym przypadku to osoby zmuszone do siedzenia w stałej niewygodnej pozycji przez zawód - studenci, uczniowie, programiści, pracownicy biurowi. Objawy osteochondrozy w tym przypadku będą następujące:
- Ból i parestezje w klatce piersiowej.
- Duszność.
- Uczucie bicia serca.
- Ograniczenie ruchu w odcinku piersiowym kręgosłupa.
Diagnostyka
Z tego wszystkiego jasno wynika, że osteochondroza jest chorobą kameleona. Ze względu na podobieństwo znaków łatwo pomylić go z udarem mózgowo-naczyniowym, nadciśnieniem, zawałem mięśnia sercowego, dusznicą bolesną, zaburzeniami nerwicowymi. Dlatego, aby postawić prawidłową diagnozę, konieczna jest kompleksowa, kompleksowa diagnoza w celu prawidłowego określenia objawów i leczenia osteochondrozy.
Diagnoza ta, oprócz tradycyjnego zadawania pytań i wyjaśniania skarg pacjentów, powinna obejmować badanie lekarskie i specjalne metody badawcze. Metody te obejmują prześwietlenie kręgosłupa, ultradźwięki narządów wewnętrznych. Ostatnio do diagnozowania osteochondrozy z powodzeniem stosuje się obrazowanie metodą rezonansu komputerowego i rezonansu magnetycznego.
Leczenie
Taktyka terapeutyczna osteochondrozy polega na zastosowaniu:
- Leki.
- Masaż.
- Procedury fizjoterapeutyczne.
- Fizjoterapia (terapia ruchowa).
- Terapia manualna.
- Akupunktura.
Leki na osteochondrozę mają na celu głównie łagodzenie bólu i eliminację procesów zapalnych w korzeniach nerwowych. W różnych kombinacjach leki te są szeroko stosowane w postaci maści, zastrzyków, tabletek do leczenia osteochondrozy. Nie należy zapominać, że leki te mają negatywny wpływ na wątrobę, żołądek i jelita. W ten sposób mogą nasilać zaburzenia metaboliczne w osteochondrozie. Dobrze łagodzą ból blokady dzięki miejscowym znieczuleniom. To prawda, że efekt tych środków jest krótkotrwały i w żaden sposób nie wpływa na przebieg osteochondrozy jako całości.
Możliwe jest polepszenie procesów metabolicznych na poziomie lokalnym i cielesnym za pomocą leków, takich jak chondroprotektory, immunostymulanty i witaminy z minerałami. Chondroprotektory stosuje się w tabletkach, maściach i ampułkach. Wśród środków wzmacniających stosuje się witaminy C, grupa B, w połączeniu z minerałami. Pod tym względem najkorzystniejsze są preparaty wapniowe. Rzeczywiście, wbrew niektórym błędnym twierdzeniom, podstawą osteochondrozy nie jest nadmiar, a po prostu niedobór wapnia.
Po pomyślnym złagodzeniu zaostrzenia pokazano procedury fizjoterapeutyczne, masaż i terapię ruchową. Jako zabiegi fizyczne stosuje się elektroforezę z wapniem, fonoforezę z hydrokortyzonem, amplipuls, terapię parafiną. Wszystkie te środki mają na celu wyeliminowanie bólu i stanu zapalnego w korzeniach nerwowych, więzadłach i mięśniach. Masaż osteochondrozy odbywa się zgodnie z ogólnie przyjętą metodą. Strefa masażu dobierana jest w zależności od lokalizacji osteochondrozy. Rozszerzenie zakresu ruchu osiąga się za pomocą terapii ruchowej. Na początku, w fazie zaostrzenia, praktycznie nie ma obciążeń dynamicznych. Pacjent jest stale w optymalnej postawie. W tym czasie pożądane jest noszenie urządzeń unieruchamiających - gorsetu lędźwiowego, kołnierza na szyję Shants. W miarę ustępowania zaostrzenia zwiększa się objętość i czas trwania ruchów podczas terapii ruchowej.
Ostatnio w leczeniu osteochondrozy zastosowano nietradycyjne metody leczenia - akupunkturę, terapię manualną, osteopatię. Akupunktura to działanie na specjalne biologicznie aktywne punkty zlokalizowane wzdłuż kręgosłupa, na małżowinach usznych, dłoniach i stopach. Dzięki terapii manualnej normalna pozycja kręgów i krążków międzykręgowych zostaje przywrócona poprzez ręczne działanie rąk specjalisty. A w trakcie osteopatii integralność strukturalną układu mięśniowo-szkieletowego zapewnia się za pomocą określonych technik. W przypadku braku efektu środków zachowawczych w leczeniu osteochondrozy, wskazany jest uporczywy ból, powikłania, operacja. Patologicznie przemieszczony dysk jest usuwany. Obecnie w tym celu wykonuje się mikrodiscektomię – endoskopowe usunięcie przemieszczonego krążka.